Үйдегі көңілді базардағы нарық бұзбауы тиіс

Ұлттық экономика министрі мен Астана әкімі елордадағы ірі сауда орындарын аралады «Үйдегі көңілді базардағы нарық бұзады» дегендей, соңғы уақытта азық-түлік бағасы өсуінің байқалғаны туралы ақпарат жер-жерде жиі естіле бастаған-ды. Кеше Ұлттық экономика министрі Қуандық Бишімбаев пен Астана қаласы­ның әкімі Әсет Исекешев елордадағы ірі сауда орталықтарын аралап, азық-түлік бағаларын тексерді. Базаршылап жүрген қарапайым халықтың пікірін өз құлақтарымен естіп, олардың баға туралы сауалдарына жауап берді. Министр мен әкім журналистерге бағаның өсуіне жол бермеу үшін нақты шаралар қолданылатынын жеткізді. Астана әкімі Әсет Исе­ке­шев­­тің айтуынша, бір күн бұ­рын ол көмекшілерінің бірін құпия түрде базардағы на­рық­т­ы біліп келуге жіберіп, сол бағаны енді өзі көрген баға­мен салыстырыпты. Айыр­ма­шы­лы­қ­ты байқамаған. Яғни, лауазымды тұлғалар келе жат­­қанын естіп, жалма-жан баға­ны арзандатып қоятын­дар­дың қулығы бұл жолы жүзеге аспа­ды деуге болады. Ұлттық экономика министрі Қуандық Бишімбаев көкөніс бағаларының өсуі бірінші кезекте маусымға байланысты деп санайды. Қазір қоймаларда былтырдан бері сақталған көкөніс таусылуға айналған, ал биыл­ғы балауса өнім әлі пісіп, піскені базарға түсіп үл­ге­ре қойған жоқ. Министрдің айтуы­нша, шілденің соңы мен та­мыз­дың басына қарай жаңа өнім базар мен дүкен сөре­леріне жетуге тиіс. Жеміс те, көкөніс те жеткілікті болады, сәй­кесінше, баға да құлдыра­мақ. Ал көкөністің де, басқа тауар­лардың да бағасының негіз­сіз өсуіне министрлік жол бермейді. – Бүгіннен бастап азық-түлік бағасының негізсіз өсуіне бай­ланысты барлық фактілер мен азаматтардың шағымына тек­серу жүргізіледі. Бұл, әсіресе, әлеу­­меттік маңызы бар тауар­лар­­ға қатысты. Тексеріс Қазақ­стан­­ның барлық өңірлерін қам­тиды, – деді министр. «Егемен Қазақстан» газетінің өт­кен нөмірлерінің бірінде қант­тың қымбаттағаны, тіпті, дүкен сөрелерінен табылмайтын тап­шы тауарға айналғаны туралы мәс­еле көтерілген мақала жа­рия­ланған болатын («Қант неге қат?» №135, 16.07.2016). Министр­дің айтуынша, қанттың қымбаттауының бірнеше себе­бі бар. Біріншіден, әлемдік нарық­тағы қант құрағының баға­сы айтарлықтай көтерілген. Екіншіден, еліміздегі ең ірі қант өндіретін компания «Орталық Азия Қант корпорациясы» ЖШС соңғы айларда өндіріс көлемін екі есе арттырғанына қарамастан, көтерме сауда­мен айна­лысатындар олардың өнімін шетелге көптеп шығару­ға көшкен. Сол себепті, Ұлт­тық экономика министр­лігі көтер­ме саудамен айналы­сатын­дармен байланыс орнатып, ел нарығында қалуға тиісті қант көлемін белгілеуді жоспарлап отыр екен. – Қант бағасының өсуіне байланысты халықтың алаңдау­шылығын біз білеміз. Кеше Премьер-Министр осыған қатыс­ты бізге тапсырма берді, бүгін базардағы ахуалды өз көзі­міз­бен көрдік. Қант бағасы шама­мен 20-25 пайызға қымбат­тады. Жақын арада Үкімет­те тиісті шешімдер қабыл­дап, баға­ның өсуін шектеуі­міз мүм­кін. Сосын, Үкімет белгіле­ген бағаның сақ­талуын жергі­лік­ті билік қамта­масыз ететін болады, – дейді Ұлттық экономика министрі. Статистика комитетінің ха­бар­­лауынша, жыл басынан бері елімізде инфляция 4,6 па­йыз­ды құрапты. Инфляция бірін­ші кезекте азық-түлік тауар­ларының қымбаттауымен бай­ланысты. Ұлттық экономика министрі айтып өткендей, азық-түлік бағасының алты айда 5 пайызға қымбаттауына мау­сымдық факторлар, сондай-ақ, көрші елдермен арадағы шекараның ашықтығы әсер етуде. Сол себепті, министрлік азық-түлік өндірушілермен, көтерме саудамен айналысатын ком­паниялармен тығыз байла­ныс орнатып, бірінші кезекте ішкі нарықты қамтамасыз ету мәсе­лесін шешуге бел буып кіріспек. Әсет Исекешев Астана әкім­дігінің бағаны реттеу үшін Ұлттық экономика министр­лігімен бірлесіп жұмыс істеу туралы уағдаласқанын жеткізді. – Азық-түлік бағасы өте маңызды мәселе. Елбасының тапсырмасына сәйкес, қазір тиісті шараларды қабылдап жатырмыз. Атап айтар болсам, біріншіден, кеше ұн, қант, нан жеткізетін компаниялардың бас­шыларымен сөйлестік. Баға­ның өсуі жалғаса беретін болса, біз монополияға қарсы қыз­метпен бірлесіп әрекет ете­міз. Екіншіден, базарлардағы ба­ға­ларға мониторинг жүргізіп оты­рамыз. Үшіншіден, қаланың барлық аудандарында күн сайын жәрмеңке өткіземіз, – деді әкім. Жәрмеңке туралы толы­ғы­­рақ тоқталар болсақ, елорда әкім­­дігі алты облыстың әкімді­гі­мен ауыл­шаруашылық өнім­­дерін тіке­лей елордаға жеткізу ту­ра­лы келісімге қол жеткізіп отыр. Ке­лісімнің арқасында ен­ді елор­­­да көшелерінде күн сайын жәр­меңке өтеді, сауда орын­дары көбейеді, сонымен қатар, авто­дүкендер ашыла бас­тамақ. Өңірлерден өнім тиеп келе жат­қан көліктердің елор­даға дейін ешқандай кедергісіз, жыл­дам жетуі үшін «жасыл дәліз» жасалады. Әкім жәрмеңкелерде сатыла­тын өнімдердің ассортименті көбейетіндігін айтады. Ет, сүт тағамдарын қатаң тексеруден өткізу де назардан тыс қалмақ емес, ол үшін арнайы мобильді зертханалар орнатылмақ. Ал жәрмеңкелердегі баға­ның ша­рық­тап кетпеуін Таби­ғи моно­по­лиялар мен бәсеке­лес­тікті қор­ғау комитеті қадағалап, тиі­сін­ше мониторинг жасап отыру­ға тиіс. Қазіргі таңда осы тектес шара­­лар­ды үйлестіру үшін Астана қаласы әкімінің орын­баса­ры жетекшілік жасайтын штаб құрылған. Астанадағы азық-түлік қауіпсіздігін қамта­ма­сыз етуді қала басшысы жеке бақы­лауына алды. Арнұр АСҚАРОВ, «Егемен Қазақстан» АСТАНА